The Best Day Of My Life

મારા જીવનનો શ્રેષ્ઠ દિવસ
ડગ્લાસ હાર્ડિંગ દ્વારા

મારા જીવનનો સર્વશ્રેષ્ઠ દિવસ-મારો પુનર્જન્મ દિવસ, એટલે કે- એ દિવસ જ્યારે મને ખબર પડી કે મારી પાસે મસ્તિક નથી. આ કોઈ સાહિત્યિક જુગાર નથી, કોઈ પણ કિંમતે રસ જગાડવા માટે રચાયેલ વિનોદવાદ પણ નથી. હું આ વાત પૂરી ગંભીરતા સાથે કરું છું: મારી પાસે મસ્તિક નથી.

તે અઢાર વર્ષ પહેલાંની વાત છે, જ્યારે હું તેત્રીસ વર્ષનો હતો, ત્યારે મેં આ જાણ્યું હતું. જો કે તે ચોક્કસપણે અચાનક થયું હતું, પરંતુ તે એક જરૂરી પ્રશ્ન ના સમાધાન માં થયું હતું; હું ઘણા મહિનાઓથી આ પ્રશ્નમાં ઘૂમતો રહ્યો હતો કે: ‘હું શું છું?’ ખરેખર હું તે સમયે હિમાલયમાં ચાલતો હતો પરંતુ હિમાલય ને કદાચ તેની સાથે બહુ ઓછો સંબંધ હતો; જો કે ભારત દેશમાં મનની અસામાન્ય સ્થિતિઓ વધુ સરળતાથી આવે છે. જો કે, તે ખૂબ જ શાંત અને સ્પષ્ટ દિવસ હતો, અને હું જ્યાં ઉભો હતો તે ચોટી પરથી, ઝાકળવાળી વાદળી ખીણો ઉપરથી વિશ્વની સૌથી ઊંચી પર્વતમાળા સુધીનું એક દૃશ્ય, જેમાં કંગચનજંગા અને એવરેસ્ટ તેના બરફ-શિખરોમાં પ્રગટ છે, તેણે આ ભવ્યતિ ભવ્ય દ્રષ્ટિ માટે તખ્તો ગોઠવ્યો.

વાસ્તવમાં જે બન્યું તે કંઈક અસ્પષ્ટ રીતે સરળ અને અસ્પષ્ટ હતું: મેં વિચારવાનું બંધ કરી દીધું. એક વિલક્ષણ શાંત, એક વિચિત્ર પ્રકારનું સાવધ ખાલીપણું અથવા નિષ્ક્રિયતા, મારા પર આવી. કારણો, કલ્પનાઓ અને બધી માનસિક બકબક શમી ગઈ. એકવાર માટે, શબ્દોએ ખરેખર મને નિષ્ફળ કર્યો. ભૂતકાળ અને ભવિષ્ય દૂર થઈ ગયા. હું ભૂલી ગયો કે હું કોણ અને શું હતો, મારું નામ, પુરુષત્વ, પ્રાણીત્વ, એવું બધું જે મારું કહી શકાય. એવું લાગતું હતું કે હું નવો જન્મ્યો છું, તદ્દન નવો, વિચારહીન, બધી યાદોથી નિર્દોષ હતો. ત્યાં ફક્ત આ ઘડી, વર્તમાન ક્ષણ અને અત્યારે જે છે તે જ અસ્તિત્વમાં હતું. ફક્ત જોવું પૂરતું હતું. અને મેં જોયું કે મારા ખાકી ટ્રાઉઝરના પગ મારા બ્રાઉન જૂતામાં કેવી રીતે સમાઈ રહ્યા છે, કેવી રીતે ખાકી પહેરેલી સ્લીવ્સ મારા ગુલાબી હાથ પર સમાપ્ત થઈ રહી છે, મારી ખાકી શર્ટ કેવી રીતે ઉપર ની તરફ જ્યાં સમાપ્ત થઈ રહી છે ત્યાં કઈ જ નથી. મસ્તિક તો ચોક્કસ પણે નથી જ.

મને એ નોંધવામાં જરા પણ સમય લાગ્યો નથી કે આ શૂન્યતા, આ છિદ્ર જ્યાં માથું હોવું જોઈએ તે કોઈ સામાન્ય ખાલી જગ્યા નથી, માત્ર શૂન્યતા નથી. તેનાથી વિપરીત, તે ખૂબ જ ભરેલું હતું. તે એક વિશાળ ખાલીપણું હતું જે બહોળા પ્રમાણમાં ભરેલું હતું, તે શૂન્યતામાં દરેક વસ્તુ માટે જગ્યા હતી - ઘાસ, વૃક્ષો, દૂરની ટેકરીઓ અને તેમની ઉપર વાદળી આકાશમાં સવારી કરતા વાદળોની હરોળ. મેં મસ્તિક ગુમાવ્યું હતું અને દુનિયા મેળવી હતી.

આ બધું, સાચે જ, આકર્ષક હતું. જાણે મેં શ્વાસ લેવાનું બંધ કરી દીધું હોય અને જે મારી સામે હતું તેવામાં હું સંપૂર્ણ મગ્ન થયો. આ અદભૂત દ્રશ્ય અહીં હતું—શાંત હવામાં, તેજસ્વી રીતે ચમકતું, એકલું અને આધાર વિના, અનોખી રીતે શૂન્યમાં ટકેલું. (અને આ જ તો ખરેખર ચમત્કાર હતો, આશ્ચર્યજનક અને આનંદની વાત હતી) “હું” ની સંપૂર્ણ ગેરહાજરીમાં આ દ્રશ્ય હતું. આ દ્રશ્યની સંપૂર્ણ ઉપસ્થિતિ મારી સંપૂર્ણ ગેરહાજરી હતી, શરીર અને આત્મા બન્ને રીતે. હવા કરતાં હળવું, કાચ કરતા વધુ સ્પષ્ટ, સંપૂર્ણ રીતે મારાથી મુક્ત—હું ક્યાંય ન હતો.

જાદુઈ અને અસાધારણ એવું આ દ્રશ્ય છતાંય, તે કોઈ સપનું નહોતું કે કોઈ ગુહ્ય સંદેશો નહોતો. તે સંપૂર્ણ વિપરીત હતું: જાણે સામાન્ય જીવનના ઊંઘમાંથી અચાનક જાગી ગયો હોઉં, અને સપનાનું અંત આવી ગયું હોય. તે સ્વયં-પ્રકાશિત વાસ્તવિકતા હતી, જે પ્રથમ વખત બધાં અવરોધક વિચારોમાંથી સંપૂર્ણપણે મુક્ત હતી.આ ખૂબ જ સ્પષ્ટ અને જોરદાર લાગતું તથ્ય લાંબા સમય પછી પ્રકાશિત થયું. એ એક સ્પષ્ટ ક્ષણ હતી, ગૂંચવાયેલી મારી જીવનકથામાં. તે કંઈક એવો ખ્યાલ હતો જેને હું નાની ઉંમરથી જ રોકી રહ્યો હતો કારણ કે હું બહુ વ્યસ્ત અથવા બહુ ચતુર હતો. તે પૂર્વગ્રહ વગરનું, દોષરહિત ધ્યાન હતું, તે બાબત પર, જે સતત મારી સામે જોઈ રહ્યું હતું—મારી સંપૂર્ણ ચહેરાવિહિનતા. (“મારી ચહેરાવિહિનતા” એ એક દ્રષ્ટિકોણ છે, જે કહે છે કે વ્યક્તિએ પોતાને એક ચોક્કસ ઓળખ થી મુક્ત રીતે જોવાનો અનુભવ કર્યો.) સંક્ષેપમાં, તે બધું સંપૂર્ણ સરળ અને સ્પષ્ટ હતું—તર્ક, વિચાર અને શબ્દો બધાથી પર.

તે અનુભવથી પર કોઇ પ્રશ્ન ઊભા થયા નહીં. માત્ર શાંતિ અને શાંત આનંદનો અનુભવ થયો અને જાણે કોઈ અસહ્ય ભાર ઉતારી નાખ્યો હોય તેવું લાગ્યું.

SEED QUESTIONS FOR REFLECTION :

- તમે એ વાત સાથે કઈ રીતે સહમત છો કે આપણું મસ્તક “શૂન્ય” નથી, પરંતુ “બધું સંગ્રહ” કરનાર છે?
- ⁠શું તમે તમારી વ્યક્તિગત ઘટના શેર કરી શકો છો જ્યાં તમે તમારી જાતને ગુમાવી અને દુનિયા જીતી હોય ?
- ⁠વિચાર કરવાની પ્રક્રિયાને બંધ કરીને સંપૂર્ણ વિચારમુક્ત થવામાં તમને શું મદદ કરે છે?